درمان اعتیاد به مواد مخدر
به طور کلی دو رویکرد متفاوت درمانی در ترک اعتیاد به مواد مخدر وجود دارد که شامل پرهیز کامل و رویکرد کاهش آسیب است. هدف درمان پرهیز کامل، قطع مصرف مواد مخدر به طور کامل است. درمان اعتیاد به مواد مخدر شامل سم زدایی مواد مخدر و پس از آن درمان های نگهدارنده و درمان های غیر دارویی است. برنامه های سم زدایی مواد مخدر که در بازگیری بیماران وابسته به مواد افیونی مورد استفاده قرار می گیرد شامل درمان با متادون، بوپرنورفین، کلونیدین، سم زدایی سریع و سم زدایی فوق سریع هستند.
ترک مرفین
مصرف مداوم داروهای مخدر از جمله مرفین، با برانگیختن مکانیسم های سازشی، تغییرات کوتاه مدت و نیز ماندگاری در عملکرد نورون ها و شبکه های عصبی حساس به اوپیوئیدها ایجاد می کند و بر مکانیسم شکل پذیری سیناپسی ساختار عصبی اثر دارد. تغییرات ماندگار ایجاد شده در مغز، بر هم کنش بین داروهای اوپیوئیدی و شکل پذیری سیناپسی در نواحی مختلف مغز پدیده عود را ایجاد می کند و سبب می شود افراد معتاد سال ها بعد از قطع مصرف، آسیب پذیر بمانند. بنابراین اعتیاد به مرفین، یک بیماری مزمن عود کننده است که مهم ترین چالش در درمان اعتیاد به مرفین می باشد.
علائم ترک مرفین
در صورت عدم مصرف مرفین، بیمار به سندرم قطع آن مبتلا می شود. از جمله نشانه های این سندرم می توان به نشانه های جسمانی مانند حالت تهوع و استفراغ، دردهای مفصلی و عضلانی، اشک ریزش، تعریق، گشاد شدن مردمک چشم، کاهش اشتها، تاکی کاردی، اسهال، تب و لرز و درد شکم، سیخ شدن مو و نشانه های روانی از قبیل بی خوابی، تحریک پذیری، اضطراب، استرس و افسردگی اشاره کرد.
پیشگیری از عود اعتیاد به مرفین
کنترل و کاهش علائم فیزیکی و سایکولوژیک این سندرم تأثیر به سزایی در اضطراب و افسردگی (جلوگیری از پدیده عود و ترک اعتیاد به مرفین) دارد. تجربه چند دهه اخیر نشان داده است، داروهای صناعی که برای ترک اعتیاد به مرفین به کار گرفته می شوند، اگر تحت نظارت پزشک مصرف گردند کارایی و اثربخشی مناسب خود را دارند ولی عوارض جانبی ناگوار و نامطلوبی نیز به همراه دارند. همچنین، داروهای ترک اعتیاد با منشاء گیاهی نیز موجود می باشند که دارای مواد مؤثر طبیعی هستند و می توانند با هزینه و عوارض جانبی کمتر، بر روی اعمال بیوشیمیایی بدن اثر نموده و روان، رفتار، هیجانات و سایر مشکلات بیماران را تحت کنترل قرار داده و در کاهش علائم سندرم ترک مواد مخدر و در نتیجه درمان اعتیاد مؤثر باشند.
ترک مرفین با گیاهان دارویی
طبق جستجوهای انجام شده، تا به حال مطالعات علمی بسیار اندکی در زمینه تأثیر گیاهان دارویی در کاهش علائم سندرم ترک اعتیاد در انسان انجام شده است. از آن جایی که یافتن ترکیب گیاهان دارویی مناسب به همراه دوز مؤثر آن ها برای کاهش علائم سندروم قطع مرفین در موش های آزمایشگاهی که شامل کاهش وزن، لرزش بدن، اسهال، تحریک پذیری، دندان ساییدن، افتادگی پلک و بی قراری می باشد، می توانند برای مطالعات انسانی و کمک به ترک اعتیاد به مرفین و در نتیجه درمان اعتیاد به مرفین مؤثر باشند.