مواد روانگردان
مواد روانگردان، زیر مجموعه ای از دسته وسیع تری از مواد مخدر هستند که معمولاً به عنوان داروهای توهم زا شناخته می شوند. این داروها ادراک آگاهانه و فرآیندهای تفکر (شناخت) فرد را به گونه ای تغییر می دهند که تجربه آگاهانه فرد از جهان به گونه ای متفاوت از سایر مواد مخدر تغییر می کند.
برای مثال، داروهای مضعف سیستم عصبی مرکزی و محرک‌های سیستم عصبی مرکزی به سادگی حالت‌های آشنای تجربه آگاهانه را تقویت می‌کنند، در حالی که داروهای روانگردان این حالت‌ها را به گونه‌ای تغییر می‌دهند که دیگر حالت‌ها آشنا نیستند، اما برای بسیاری از مردم حالت‌های جدید آگاهی را نشان می‌دهند. اعتقاد بر این است که بیشتر این داروها در درجه اول بر انتقال دهنده عصبی سروتونین تأثیر می گذارند، اگر چه بسیاری از آن ها اثرات متعددی دارند.
انواع مواد روانگردان
به معنای واقعی کلمه صدها ترکیب مختلف وجود دارد که به عنوان مواد روانگردان یا توهم زا طبقه بندی می شوند، از جمله داروهای شناخته شده می توان به اکستازی، ال. اس. دی، قارچ جادویی، پیوت، مسکالین، کتامین و فن سیکلیدین اشاره نمود. البته صدها ماده دیگر در این کلاس وجود دارد که بسیاری از آن ها به قدری جدید هستند که حتی در لیست مواد مخدر کنترل شده نیز قرار ندارند.
مصرف مواد روانگردان در جوانان
اکثر مصرف‌کنندگان مواد روانگردان افراد جوان و اغلب نسبتاً تحصیل کرده‌اند و یا افرادی هستند که به دنبال گسترش تجربیات معنوی یا شناختی خود می باشند. بیشتر مواد روانگردانی که به دست فرد مصرف کننده می رسد با داروها و مواد دیگر مخلوط می شود که متاسفانه باعث به وجود آمدن شرایط و مشکلات فراوانی می شود و فرد مصرف کننده را در معرض خطر قرار می دهد.
تأثیر مواد روانگردان
داروهای روانگردان و تجزیه کننده می توانند به طور موقت خلق و خو، افکار و ادراک فرد را تغییر دهند. در میان سایر تأثیرات مواد روانگردان اکثر افراد مصرف کننده فکر می‌کنند که احساسات بسیار قوی از سعادت گرفته تا ترس و تغییرات گسترده در نحوه درک واقعیت را تجربه می‌کنند. در سال های اخیر، تحقیقاتی فزاینده ای به پتانسیل مواد روانگردان برای درمان های پزشکی از جمله اختلالات روانی، وجود داشته است.
تعداد فزاینده ای از مردم نیز گزارش می دهند که این داروها را خارج از نسخه پزشکی برای تفریح، بهبود احساسات و یا کاوش های معنوی خود مصرف می کنند. بسیاری از مواد روانگردان از گیاهان و قارچ ها به دست می آیند و برخی از آن ها هزاران سال است که در مراسم سنتی یا مذهبی استفاده می شوند. اما اکثر آن ها داروهای روانگردان و تجزیه کننده مصنوعی (ساخت آزمایشگاه) هستند.
مصرف مواد روانگردان
مصرف مواد روانگردان تأثیر بسیار منفی بر روی زندگی، روابط و نیز شناخت مصرف‌کنندگان دارد و موجب خواهد شد افراد مصرف کننده توانایی زیادی در کنترل و تنظیم هیجانات خود نداشته باشند. ناتوانی در تنظیم کردن هیجانات موجب می‌شود فرد در موقعیت‌های مبهم دچار سردرگمی و بلاتکلیفی شود و از درست اندیشیدن و معقولانه رفتار کردن باز ماند، همین روند راه را برای روی آوردن فرد به رفتارهای مخاطره آمیز همچون مصرف مواد روانگردان فراهم می‌کند.