اعتیاد به نیکوتین
به دلیل این که نیکوتین دارای اثر اعتیاد آوری قوی است، مانع بزرگی در برابر اجرای برنامه های ترک سیگارمحسوب می شود. به همین دلیل درمان اعتیاد به سیگار با جایگزین های نیکوتین، یکی از راه های مهم در ترک سیگار است که برای این درمان باید از میزان وابستگی فرد به نیکوتین آگاه شد. در دهه های گذشته این تشخیص به صورت غیر استاندارد و تنها بر اساس گفته بیمار، تعداد سیگار بالا و یا سال های مصرف صورت می گرفت. از حدود ٢٠ سال قبل در زمینه درمان ترک سیگار پرسشنامه هایی طراحی شده کهبه صورت یک روش استاندارد از طرف سازمان بهداشت جهانی و اتحادیه جهانی مبارزه با سل و بیماری های ریوی قابل قبول و استفاده است.
استعمال دخانیات
نگاهى گذرا به اعداد و ارقام مضرات بهداشتى، اجتماعى و اقتصادى استعمال دخانیات در سراسر دنیا، باعث نگرانى روزافزون خطرات گسترده این مواد مى‌شود. تنها از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۰ میلادى، یعنى در حدود ۴۰ سال، بیش از ۷۲ میلیون نفر به وسیله مصرف مواد دخانى جان خود را از دست داده‌اند. هزینه‌هاى سنگین درمان بیمارى‌هاى ناشى از دخانیات، غیبت از محل کار و تحصیل و کاهش ۱۴ تا ۲۱ سال از عمر در مصرف کنندگان سم مهلک نیکوتین، تنها بخشى از معضلات ناشى از مصرف مواد مذکور خواهد بود. همچنین بررسى‌ها نشان مى‌دهد که آمار طلاق در مصرف کنندگان مواد دخانى بسیار بالاتر از جمعیت عادى است.
مبارزه با اعتیاد به نیکوتین
امروزه آمارها نشان مى‌دهند که مبارزه با دخانیات در کشورهاى پیشرفته مانند ایالات متحده، کانادا، استرالیا و اروپاى غربى سبب کاهش قابل ملاحظه‌اى در مصرف این مواد شده اما متأسفانه کشورهاى جهان سوم در سال‌هاى اخیر برعکس با کاهش سن شروع به مصرف و افزایش قابل توجه زنان مصرف کننده مواجه هستند. در این کشورها سالانه حداقل چهار درصد به مصرف کنندگان مواد دخانى افزوده مى‌شود. در همه جوامع برای پایین آوردن این آمار، راهکارهای پیشگیرانه و روش‌های موجود درمان اعتیاد براى افراد وابسته به نیکوتین از نیازهای اصلی به حساب می آیند. بررسی اثرات منفى استعمال دخانیات بر سلامت جسمى، رابطه میان استعمال دخانیات و سلامت روانى و زنان و مصرف دخانیات همه نشان دهنده این است که هر چه زودتر باید به این مهم به صورت جدی تری رسیدگی شود.
آرسنیک موجود در سیگار
آرسنیک یک عنصر شیمیایى است که به صورت طبیعى یا غیرطبیعى در آب آشامیدنى، برخى مواد خوراکى، داخل خاک و... یافت مى‌شود. در فارسى به اکسیدان مرگ موش و سولفید آن زرنیخ مى‌گویند. این ماده سمى در گذشته به کرات براى به قتل رساندن به کار مى‌رفته است. آرسنیک در مقادیر کم داخل سیگار موجود است و پس از سوختن به صورت گاز ارسئین از طریق ریه‌ها جذب بدن شده به مرور زمان در اندام‌ها انباشته مى‌شود. این ماده شیمیایى براى قلب و عروق به شدت مضر است و مى‌تواند سرطان زا نیز باشد.
پژوهشگران آن را به ویژه با سرطان ریه و سرطان پوست در انسان مرتبط دانسته‌اند. به علاوه فیلتر بسیارى از سیگارها حاوى آرسنیک است. از این رو دور انداختن ته سیگار در طبیعت، به ویژه آب‌ها، سالانه بیش از یک تن آرسنیک و فلزات سنگین و ترکیبات سمى دیگر مثل سرب و مس را در دنیا وارد چرخه حیات مى‌کند که مشکلات جبران‌ناپذیرى را به دنبال دارد. در صنعت از آرسنیک براى تهیه آفت‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها، مرگ موش‌ها و... استفاده مى‌شود.
ترک نیکوتین
خبر بدتر این است که عامل اعتیاد به دخانیات نیکوتین است. نیکوتین موجود در سیگار باعث می شود که افراد وابسته به دخانیات برای استعمال بعدی احساس نیاز و ولع داشته باشند. اعتیاد به نیکوتین بسیار شدید است و فردی که به مصرف آن اعتیاد پیدا می کند تنها با استفاده از روش های درمانی صحیح و اصولی می تواند خود را برهاند و وابستگی خود را درمان کند. بنابراین توصیه می شود اگر گرفتار دام نیکوتین شده اید هر چه سریع تر به مرکز ترک اعتیاد معتبر مراجعه نموده و درمان خود را آغاز نمایید.