شیشه چیست
شیشه یا مت آمفتامین یا کریستال بلور شده، یک ترکیب محرک از خانواده مواد آمفتامینی است که در آزمایشگاه های صنعتی ساخته می شود و متأسفانه در چند سال اخیر رواج زیادی در بین جوانان ایرانی پیدا کرده است. مصرف شیشه معمولاً، وابستگی جسمی و روانی شدیدی در فرد ایجاد می‌کند، به طوری که شخص پس از چندبار مصرف، در اکثر اوقات میل شدیدی برای مصرف مجدد آن احساس می‌کند. شیشه، تقریباً بی رنگ است و ظاهری شبیه دانه های درشت شکر یا بلورهای زاج سفید دارد. این ماده عموما ً به صورت سوتی و در داخل کیسه های پلاستیکی کوچک به فروش می رسد، هر ۱۰ سوت تقریباً معادل یک گرم است.
طریقه مصرف شیشه
شیشه را معمولاً با نوعی پیپ مخصوص، معروف به پایپ (به صورت کره تو خالی شیشه ای و لوله شیشه ای متصل به آن) یا با حباب لامپ به صورت تدخینی مصرف می‌کنند. در این روش، فرد مصرف کننده، شیشه را داخل کره تو خالی قرار داده و زیر آن را با کمک فندک های خاص (معروف به فندک اتمی) حرارت می دهد. شیشه درون کره پایپ بخار شده، و دود حاصل از طریق لوله پایپ توسط فرد مصرف کننده بلعیده می شود. عده معدودی از افراد نیز شیشه را تزریق می‌کنند و یا آن را به صورت حل شده می نوشند. عموماً برای حذف مزه تلخ شیشه، از نوشیدنی های شیرین مانند ساندیس و آدامس در حین مصرف استفاده می شود.
علائم مصرف شیشه
اثرات مصرف شیشه به صورت تدخینی، از حدود سه دقیقه بعد از مصرف شروع شده و تا ده ها ساعت بعد ادامه می یابد. علائم مصرف شیشه عبارتند از افزایش فشارخون، افزایش ضربان قلب، افزایش تنفس، گشاد شدن مردمک چشم ها، خشکی و بوی بد دهان، سردرد ضربان دار، کاهش خواب، کاهش اشتها، افزایش تمرکز و توجه، ایجاد سرخوشی و لذت کاذب، افزایش انرژی، کاهش خستگی، تمایلات جنسی بیشتر، تعریق زیاد و مصرف بیش از حد مایعات. گروهی از مصرف کنندگان شیشه، علت مصرف خود را ایجاد حالت «رهایی از خستگی های زندگی» اعلام می نمایند. غافل از این که در ادامه مصرف، خود این ماده، مشکلات زندگی و خستگی های ناشی از آن را چندین برابر خواهد نمود.
علائم ترک شیشه
با از بین رفتن تأثیرات شیشه، فرد دچار حالت خستگی زیاد، افت شدید خلق، کاهش شدید انرژی، تمایل به خودکشی، اختلال در خواب و کاهش تمرکز و توجه می گردد. علائم محرومیت در بیماران وابسته به حدی شدید است که بیمار را وادار به استفاده مجدد شیشه یا مصرف مواد مخدر افیونی و قرص های خواب آور برای کنترل علائم می نماید. میل زیاد به مصرف مجدد در مصرف‌کنندگان شیشه، بسیار شایع است. در اعتیاد شدید به شیشه، بیمار معتاد مجبور است برای حفظ حداقل عملکرد مغزی و جسمی خود، هر چند ساعت، این ماده را مصرف نماید. در این شرایط، با توجه به قیمت نسبتاً بالای این ماده فرد همه زندگی خود را برای ادامه مصرف شیشه از دست می دهد.
عوارض مصرف شیشه در طولانی مدت
مصرف دراز مدت شیشه، عوارضی مثل کاهش قابل توجه وزن، ضایعات پوستی مزمن، اختلالات ناشی از کاهش خون رسانی به قلب، بر هم خوردن چرخه خواب و بیداری، مشکلات جدی در تمرکز و توجه، توهمات پایدار و سوءظن های مداوم را ایجاد می‌کند. در بعضی از افراد، بعد از قطع مصرف، به دلیل بروز علائم مشابه افسردگی و کاهش میل به زندگی، تمایل زیاد خودکشی دیده می شود. مصرف این ماده مخدر، عوارض و صدمات مغزی خطرناکی ایجاد می کند به گونه ای که فرد بیمار امکان تفکر و تصمیم گیری را از دست می دهد. تخریب شدید دندان ها، نارسایی عملکرد جنسی، احساس راه رفتن مورچه روی پوست بدن و آسیب کلیوی از عوارض دیگر مصرف طولانی مدت شیشه هستند.
روش های درمان اعتیاد به شیشه
متأسفانه تا کنون هیچ داروی تأیید شده ای برای درمان وابستگی به شیشه معرفی نشده است. به همین دلیل، روش های درمانی عمدتا ً بر روان درمانی فردی و گروهی استوار است. باید مشکلات و زمینه های وابسته که شخص را به سمت مصرف سوق می دهند، شناسایی و بر طرف شوند. از آن جا که وسوسه مصرف شیشه بعد از ترک شیشه بسیار شدید است، درمان های متمرکز بر وسوسه ضروری به نظر می رسند. برای عوارض روانی ناشی از مصرف شیشه، درمان های دارویی مشابه افسردگی به کار می روند تا شخص به وضعیت متعادل تری دست یابد.